Kategori: Makaleler

Kalorimetre Nasıl Kullanılır? Konforu Ölçmek Yetmez, Adaleti de Tartışmak Gerek Cesur bir yerden başlayalım: “Kalorimetre her şeyi adil yapar” önermesi, yarım bir cümledir. Evet, cihaz tüketimi ölçer; fakat ölçtüğü şeyin adilce paylaşılıp paylaşılmadığı, kurulumdan standartlara, binanın yalıtımından veri yönetimine kadar uzanan bir zincire bağlıdır. Ben bu yazıda “Kalorimetre nasıl kullanılır?” sorusunu, sadece düğmelere basma talimatı olarak değil; zayıf yönleri ve tartışmalı noktaları göz önüne seren eleştirel bir kılavuz olarak ele alıyorum. Çünkü doğru kullanılsa bile, yanlış yönetilen bir sistemde en iyi cihaz bile haksızlığa tanık olur. Hızlı özet: 1) Doğru cihazı doğru sisteme kur (ısı sayacı ≠ pay ölçer), 2)…

Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Nedir? Görmenin Antropolojisi Üzerine Bir Yolculuk Bir antropolog olarak dünyaya baktığımda, insanın görme biçiminin kültürden kültüre nasıl değiştiğini fark etmemek imkânsız. Göz, yalnızca biyolojik bir organ değil; aynı zamanda bir anlam üretme merkezi, bir ritüel aracı ve kimliğin en derin ifadesidir. Bu yüzden “Göz Hastalıkları Anabilim Dalı nedir?” sorusu, yalnızca tıbbî bir tanım arayışı değildir; insanın dünyayı algılama biçimini, kültürel olarak nasıl şekillendirdiğini anlamaya dönük bir antropolojik davettir. Modern Tapınaklar: Hastaneler ve Bilginin Ritüeli Antropolojik açıdan bakıldığında, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı modern dünyanın “şifa tapınakları”ndan birinin kalbinde yer alır. Tıp fakülteleri, bilimsel bilginin üretilip paylaşıldığı seküler…

Haram Para ile Kıyafet Alınır mı? | Vicdan, Moda ve Mantık Arasında Bir Tartışma Hayatta bazen öyle sorular gelir ki, cevabı sadece “evet” ya da “hayır” değildir. “Haram para ile kıyafet alınır mı?” işte tam da öyle bir soru. Çünkü mesele sadece kumaşın kalitesi ya da markanın etiketi değil; o paranın, insanın iç huzurunda bıraktığı izdir. Gelin bu konuyu, hem erkeklerin rasyonel analiz merceğiyle hem de kadınların duygusal ve toplumsal sezgisiyle tartışalım. Bu yazı, “doğru” cevabı değil, farklı bakış açılarını keşfetmek isteyenler içindir. Erkeklerin Objektif Yaklaşımı: “Para Nötrdür, Kullanım Önemlidir” Erkeklerin büyük kısmı konuyu daha analitik bir pencereden inceliyor. Onlara…

Kültürlerin İzinde: Diyarbakır’ın Kırsal Coğrafyasıyla Buluşmak Bir antropolog olarak, kültürlerin dokusunu çözmek istediğimde, büyük şehirlerin kalabalığında kaçırılan incelikleri köylerde ararım. Çünkü köyler; ritüellerin korunup aktarıldığı, sembollerin günlük hayatla harmanlandığı, topluluk yapılarının “mikro” düzeyde biçimlendiği ve kimliklerin en özgün hâllerini taşıdığı sahnelerdir. Bugün bu yazıyla, Diyarbakır Gözeli Köyü’nün hangi ilçeye bağlı olduğu sorusunun ötesine geçerek, o köyü antropolojik bir mercekle değerlendirip kültürel zenginliğiyle tanışmaya davet edeceğim. — Diyarbakır Gözeli Köyü: Hangi İlçeye Bağlıdır? Resmî kayıtlarda Gözeli Köyü olarak geçen yerleşimin tam hangi ilçeye bağlı olduğuna dair kaynaklarda netlik yok. Ancak “Gözeli” adıyla anılan köyler, bölgedeki farklı yerleşimlerde bulunabiliyor. Yine de, Diyarbakır’ın…

Aşina Soyu Nereden Gelir? Ekonomik Perspektiften Tarihsel Bir Analiz Bir ekonomist için tarih, sadece olayların kronolojisi değildir; sınırlı kaynaklar karşısında yapılan tercihlerin toplumsal sonuçlarının hikâyesidir. Tıpkı piyasada fiyatların arz-talep dengesiyle belirlenmesi gibi, geçmişteki siyasal ve kültürel oluşumlar da insan topluluklarının kıtlık, güvenlik ve refah arayışlarına verdikleri kolektif tepkilerdir. Aşina soyu bu çerçevede incelendiğinde, yalnızca bir soylu Türk boyu değil, aynı zamanda ekonomik coğrafyanın ürettiği bir güç dengesi örneği olarak karşımıza çıkar. Göç, Kaynak ve Rekabet: Aşina’nın Ekonomik Doğuşu Aşina soyunun kökeni tarihsel olarak Orta Asya bozkırlarına, özellikle de Altay-Sayan hattına uzanır. Çin kaynakları, Aşina boyunun Göktürk Devleti’nin kurucu soyu olduğunu…

İlintilendirmek Ne Demek? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Siyaset Bilimi Perspektifi Bir Siyaset Bilimcinin Girişi: Gücün ve İktidarın İzinde Siyaset biliminin temel sorularından biri, güç ilişkilerinin nasıl şekillendiği ve bu güçlerin toplumsal yapılar üzerinde nasıl etkiler yarattığıdır. Toplumlar, sadece ekonomik ve politik yapılarla değil, aynı zamanda dil ve kelimelerle de inşa edilir. Dil, güç dinamiklerinin somut bir yansımasıdır ve insanların toplumsal düzeni nasıl algıladığını şekillendirir. “İlintilendirmek” gibi kelimeler, yalnızca dilin değil, aynı zamanda iktidarın, ideolojilerin ve vatandaşlık anlayışlarının da birer yansımasıdır. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre “ilintilendirmek”, bir şeyi başka bir şeyle ilişkilendirmek veya bağlantı kurmak anlamına gelir. Bu…

Gök Cisimlerini Anlamak: İnsanlığın Kozmik Merakı Üzerine Antropolojik Bir Yolculuk Gökyüzü, insanlık tarihinin en eski aynalarından biridir. Her toplum, göğe baktığında yalnız yıldızları değil, kendi varoluşunun anlamını da aramıştır. Bir antropolog olarak, farklı kültürlerin bu kozmik merakı nasıl yorumladığını incelediğimde, gökyüzünün sadece bir doğa olgusu değil; kimlik, ritüel ve inanç alanı olarak da insan topluluklarının derin ruhsal bir parçası olduğunu görürüm. Gözlemevi: Modern Dünyanın Kutsal Alanı Gök cisimlerini en iyi şekilde incelemek için kullanılan araca teleskop denir. Ancak antropolojik açıdan bu araç, sadece bir bilimsel cihaz değil, modern dünyanın kutsal bir nesnesidir. Teleskop, tıpkı geçmiş toplumlarda rahiplerin kullandığı ritüel araçlar…

Kese Yapmak Tüyleri Azaltır mı? Gerçekler, İnançlar ve Farklı Yaklaşımlar Bazı sorular vardır ki günlük hayatımızda sık sık karşımıza çıkar, özellikle de geleneksel alışkanlıklarımızla bilimin kesiştiği noktalarda. “Kese yapmak tüyleri azaltır mı?” sorusu da bunlardan biri. Bu yazıda, farklı bakış açılarını ortaya koymak, sizin fikirlerinizi duymak ve belki de bu konuda yeni bir pencere açmak istiyorum. Gelin, hem bilimsel hem de toplumsal yönleriyle bu tartışmaya birlikte bakalım. Erkeklerin Yaklaşımı: Veri ve Mantık Odaklı Bakış Erkekler bu konuyu genellikle daha analitik ele alır. “Kıl kökleri derinin altında, kese sadece üst tabakayı etkiler” veya “Dermatologlar kese ile kıl kökleri arasında doğrudan bağlantı…

Getto Kime Denir? Eğitim Perspektifinden Toplumsal ve Bireysel Etkiler Öğrenmek, insanı dönüştüren bir güce sahiptir. Bir eğitimci olarak, her gün öğrencilerime sadece bilgi aktarmaktan öte, onların dünyaya bakış açılarını değiştirme fırsatım olduğunu hissediyorum. Her yeni kavram, her yeni öğrenme deneyimi, onların yaşamlarını yeniden şekillendirme gücüne sahiptir. Ancak eğitim, sadece bireysel değil, toplumsal anlamda da büyük bir etkiye sahiptir. Bugün, “getto” kelimesinin toplumsal ve kültürel anlamlarını tartışırken, bunun bireylerin eğitim yolculuklarını ve toplumsal yapıları nasıl dönüştürdüğüne odaklanacağız. Getto, genellikle yoksulluk, ayrımcılık ve dışlanmışlıkla ilişkilendirilen bir kavramdır. Peki, bir “getto” kime denir? Bu kavram sadece fiziksel mekanlarla mı ilgilidir, yoksa bireylerin öğrenme…